Na osnovu člana 3. zakona o upravljanju otpadom (“Službene novine FBiH”, br: 33/03 i 72/09) i pravilnika o upravljanju medicinskim otpadom (“Službene novine FBiH”, br: 77/08), te na osnovu člana 65. statuta Kantonalne bolnice, direktor JU Kantonalna bolnica “Dr. Safet Mujić” Mostar donio je plan upravljanja medicinskim otpadom 24.09.2016.godine (broj: 01-1-3474/16-01).
Ministarstvo trgovine, turizma i zaštite okoliša Hercegovačko-neretvanskog kantona izdalo je aktom broj: 10-05-25-222-1/16 od 23.01.2017. godine odobrenje plana upravljanja medicinskim otpadom JU KB “Dr. Safet Mujić” Mostar. (na osnovu člana 5. Pravilnika o upravljanju medicinskim otpadom (“Službene novine FBiH”, br: 77/08).
Planom upravljanja medicinskim otpadom JU KB “Dr. Safet Mujić” Mostar definišu se vrste medicinskog otpada koje nastaju pri pružanju zdravstvene zaštite u Kantonalnoj bolnici, te uređuje način postupanja sa medicinskim otpadom u smislu njegovog razvrstavanja na mjestu nastanka, sakupljanja, obrade otpada i konačnog zbrinjavanja medicinskog otpada.
Ovim planom u Kantonalnoj bolnici je imenovan referent za upravljanje otpadom i uspostavljen odbor za upravljanje otpadom.
Procedura zbrinjavanja i rukovanje infektivnim otpadom i oštrim predmetima sadrži metode za sigurno zbrinjavanje i rukovanje otpadom, a sve u cilju da se izbjegnu neželjene situacije do kojih bi moglo doći zbog uboda korištenih predmeta. Otpad se adekvatno odlaže, skladišti, transportuje, steriliše i drobi do njegovog dovođenja u kategoriju inertnog komunalnog otpada. Sakupljanje i odlaganje ovog otpada podliježe posebnim zahtjevima zbog sprečavanja infekcije, naveden u kategorijama 18 01 03* u katalogu otpada. To je materijal i pribor koji je došao u dodir s krvlju ili izlučevinama bolesnika.
U oštri otpad spadaju predmeti navedeni u kategoriji 18 01 01. To su igle, lancete, skalpeli i ostali oštri predmeti. Nadzor vrše neposredni rukovodioci koji su u ljestvici odgovornosti zaduženi da nadziru rad osoblja koje obavlja određene postupke sa infektivnim otpadom.
Glavne sestre organizacionih jedinica vode dnevnu/sedmičnu evidenciju o vrstama i količinama opasnog medicinskog otpada koji nastaje u organizacionoj jedinici. Referent za upravljanje otpadom mjesečno dostavlja izvještaje odboru za upravljanje otpadom, te svakodnevno unosi podatke u informacioni sistem upravljanja otpadom FBiH.
Evidencija o vrstama i količinama otpada na godišnjem nivou dostavlja se nadležnom ministarstvu krajem svake kalendarske godine. Opasni otpad se razvrstava i sakuplja na mjestu nastanka u ambalažu prilagođenu njegovim svojstvima, količini, te načinu skladištenja, prevoza i obrađivanja. Za razdvajanje infektivnog otpada na mjestu njegovog nastanka zaduženi su svi uposlenici organizacionih jedinica. Miješanje opasnog i neopasnog otpada nije dozvoljeno. Medicinske sestre i tehničari su obučeni za razdvajanje otpada koji nastaje u njihovoj organizacionoj jedinici. Razdvajanje i odvojeno sakupljanje medicinskog otpada je osnova za pouzdano i sigurno upravljanje istim. U skladu s tim vrši se razdvajanje pojedinih vrsta otpada na mjestu nastanka.
JU Kantonalna bolnica “Dr. Safet Mujić” ima usvojene principe, kod razdvajanja otpada i izbora ambalaže, kojih se pridržava.
Ambalaža je po svojim karakteristikama izrađena tako da:
- onemogućava neovlašteno otvaranje posuda i kontejnera,
- ne zagađuje okoliš poslije obrade,
- neprobojna je za oštre predmete tako da je onemogućeno ispadanje sadržaja, ozljeđivanje, kao i prenos infekcije na osobe koje postupaju s otpadom - nepropusna je za tekućine tako da onemogućava prolijevanje sadržaja. Ambalaža mora imati oznaku: "OPASNOST! Opasan medicinski otpad - navođenje vrste otpada".
Kontejneri i kese za opasni infektivniki otpad, propisno obilježeni i zatvoreni, odnose se sa odjela kada se napune 2/3 njihove zapremine. Radnice na održavanju higijene vrše vezivanje kesa, a po proceduri obavezne su koristiti zaštitnu opremu.
Strogo je zabranjeno ispravljanje grešaka u razdvajanju otpada tako što će artikle prebacivati iz jedne kese u drugu, odnosno iz jednog kontejnera u drugi. Prije odnošenja otpada medicinsko osoblje i radnica na održavanju higijene vrše primopredaju otpada i popunjavaju obrazac primopredaje.
Sakupljanje otpada vrši se jednom dnevno, a po potrebi i jednom u smjeni. Put sakupljanja i prevoza je vremenski odvojen od puteva kojim se odvijaju uobičajene zdravstvene aktivnosti (čisto rublje, sterilni materijal i sl.).
Transport se odvija tokom perioda smanjenog intenziteta aktivnosti i duž fiksno određenih ruta. Otpad iz službi odvozi radnica u namjenskom transportnom kontejneru. Kontejner za transport infektivnog otpada je označen sa međunarodnim znakom za biološku opasnost i koristi se samo za transport infektivnog otpada i oštrih predmeta.
Prostorija za centralno skladištenje opasnog medicinskog otpada je zatvorena prostorija posebno određena za tu namjenu. Skladište posjeduje uputstvo u slučaju akcidenta, kao i potrebni pribor za njegovu sanaciju. Prostoriji za centralno skladište infektivnog otpada nije dozvoljen pristup neovlaštenim licima. Prostorija je zaključana, adekvatno obilježena i pod nadzorom je referenta za upravljanje otpadom. Opremljena je uređajima za gašenje požara i inertnim apsorbirajućim materijalom za lokaliziranje eventualno prosutih tečnosti (hemikalija). Prostorija za centralno skladištenje dostupna je sredstvima za transport.
Propisno upakovani medicinski otpad se vaga i evidentira u knjigu skladištenja u centralnom skladištu. Zadužene osobe evidentiraju datum i svoj potpis. Primopredaja infektivnog otpada se vrši u prijemnom magacinu gdje se otpad i vaga.
Operator tako upakovan otpad ubacuje u sterilizator. Proces sterilizacije traje 30 minuta, a nakon toga se ubacuje u drobilicu koja isitni sadržaj i ubacuje ga u press-kontejner. Ovakav otpad se tretira kao komunalni, inertni ili neopasni, kojeg odvozi komunalno preduzeće na gradsku deponiju.
JU KB “Dr. Safet Mujić” Mostar evidentira medicinski otpad od 01.01.2021.godine kroz informacioni sistemu “Upravljanja otpadom FBiH” koji vodi Fond za zaštitu okoliša FBiH.
